1. Giới thiệu về Đền thờ nữ tướng Lê Chân
Một trong những điểm linh thiêng bậc nhất ở Hải Phòng chính là Đền thờ nữ tướng Lê Chân, hay thường gọi là đền Nghè. Ngôi đền không chỉ lưu giữ câu chuyện về một người phụ nữ kiệt xuất – người đã góp phần đặt nền móng cho thành phố hoa phượng đỏ ngày nay – mà còn là nơi hội tụ niềm tự hào dân tộc. Nằm ngay giữa trung tâm thành phố cảng, đền Nghè không đơn thuần là một điểm đến văn hóa – tâm linh, mà còn là biểu tượng sống động của tinh thần quật cường, lòng yêu nước và sự tôn vinh vai trò của người phụ nữ Việt trong lịch sử.
1.1. Lịch sử và truyền thuyết về nữ tướng Lê Chân
Quay về hơn 2.000 năm trước, Đền thờ nữ tướng Lê Chân gắn liền với câu chuyện về một người phụ nữ phi thường Lê Chân (20-43). Sinh ra tại vùng An Biên (nay thuộc phường Đông Triều, Quảng Ninh), bà là con gái của một quan lớn thời Bắc thuộc. Bi kịch gia đình khi cha mẹ bị quân đô hộ sát hại đã thôi thúc bà lên đường tìm nơi lập nghiệp, cuối cùng chọn vùng ven sông Cấm làm chỗ dựng nghiệp - chính là tiền thân của Hải Phòng ngày nay.
Đền thờ nữ tướng Lê Chân - Điểm đến linh thiêng giữa lòng thành phố. (Nguồn: Sưu tầm)
Khi phong trào khởi nghĩa Hai Bà Trưng bùng nổ, nữ tướng Lê Chân đã hưởng ứng với tinh thần quyết liệt. Bà chiêu mộ trai tráng địa phương, luyện tập thành nghĩa quân hùng mạnh và lập được những chiến công lẫy lừng. Đặc biệt, cuộc tấn công vào phủ của Tô Định - tổng đốc Bắc thuộc - đã buộc hắn phải bỏ chạy về Nam Hải. Sau chiến thắng, bà được phong là Thánh Chân công chúa và giữ chức Trấn Đông Đại Tướng quân, thống lĩnh vùng Nam Hải rộng lớn.
Điều đặc biệt ở Đền thờ nữ tướng Lê Chân là nơi đây không chỉ tôn vinh một anh hùng dân tộc mà còn ghi nhận công lao khai phá vùng đất. Nữ tướng Lê Chân đã lập ấp An Biên, phát triển nghề trồng dâu nuôi tằm và ngư nghiệp, đặt nền móng cho sự thịnh vượng của vùng đất sau này. Khi nghĩa quân thất bại trước Mã Viện năm 43, bà rút về Mai Động - Hà Nội và tuẫn tiết để giữ danh tiết. Nhân dân ghi ơn đã lập đền thờ bà ngay tại mảnh đất bà từng khai phá, tôn bà làm Thành Hoàng và biểu tượng của tinh thần yêu nước cũng như nữ quyền Việt Nam.
1.2. Đền thờ nữ tướng Lê Chân nằm ở đâu?
Đền thờ nữ tướng Lê Chân có địa chỉ tại số 55 phố Lê Chân, phường Lê Chân, ngay trung tâm thành phố Hải Phòng. Vị trí đắc địa này giúp du khách dễ dàng ghé thăm, chỉ cách sông Tam Bạc vài bước chân và là điểm nhấn văn hóa nổi bật nhất của thành phố cảng.
Mảnh đất thiêng liêng này gắn bó mật thiết với lịch sử hình thành Hải Phòng. Đây chính là vùng An Biên xưa - nơi nữ tướng Lê Chân từng khẩn hoang lập ấp, phát triển thành trang An Biên và dần trở thành tiền thân của Hải Phòng hiện đại. Không chỉ là trung tâm tín ngưỡng quan trọng của địa phương, Đền thờ nữ tướng Lê Chân còn được Nhà nước xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia, khẳng định giá trị lịch sử - văn hóa đặc biệt mà nơi đây mang lại.
1.3. Vì sao nên ghé thăm Đền thờ nữ tướng Lê Chân?
Về Đền Lê Chân để cảm nhận nét đẹp truyền thống và tâm linh. (Nguồn: Sưu tầm)
Đền thờ nữ tướng Lê Chân là một trong những điểm đến giàu giá trị lịch sử và văn hóa. Đây là nơi tưởng niệm vị nữ tướng tài ba dưới thời Hai Bà Trưng – người đã có công lớn trong công cuộc chống giặc ngoại xâm, đồng thời được xem là người khai phá vùng đất Hải Phòng ngày nay. Ghé thăm ngôi đền, bạn không chỉ được chiêm bái không gian linh thiêng, tìm lại sự tĩnh tại trong tâm hồn mà còn có cơ hội hiểu thêm về cuộc đời, chiến công và tinh thần quật cường của một trong những nữ anh hùng dân tộc.
Kiến trúc cổ kính theo phong cách nhà Nguyễn tại đây thực sự ấn tượng. Những mái ngói cong đặc trưng, hệ thống 16 cột lim vững chãi, các tượng ngựa và voi đá trấn giữ, cùng hoành phi và câu đối tinh xảo tạo nên không gian trang nghiêm đầy nghệ thuật. Bộ sưu tập cổ vật quý hiếm như chuông đồng, sắc phong các triều đại và bia đá chạm khắc tinh tế càng làm tăng thêm giá trị lịch sử của nơi đây.
Điểm đặc biệt thu hút du khách năm 2025 chính là lễ hội truyền thống sôi động. Không gian văn hóa sống động với các nghi lễ cổ kính, trò chơi dân gian và hoạt động trải nghiệm độc đáo sẽ mang lại cho du khách cái nhìn chân thực nhất về văn hóa tâm linh đặc sắc của người Hải Phòng.
Di chuyển đến Đền thờ nữ tướng Lê Chân
Hành trình đến Đền thờ nữ tướng Lê Chân tương đối dễ dàng nhờ vị trí đắc địa ngay trung tâm thành phố Hải Phòng. Từ Hà Nội, quãng đường khoảng 120 km, du khách có thể thoải mái lựa chọn nhiều phương tiện khác nhau: từ xe khách, tàu hỏa cho đến tự lái xe cá nhân. Chỉ mất chừng 1,5 – 2,5 giờ, tùy vào phương tiện và tình hình giao thông, bạn đã có thể đặt chân tới thành phố hoa phượng đỏ. Đặc biệt, tuyến cao tốc Hà Nội – Hải Phòng (CT04) và tuyến quốc lộ 5 hiện đại giúp chuyến đi thêm phần êm ái, an toàn và tiết kiệm thời gian.
Khi đã đến Hải Phòng, việc tìm đường đến đền Nghè lại càng đơn giản. Du khách có thể gọi taxi, đặt xe ôm công nghệ với mức giá phải chăng, hoặc trải nghiệm những lựa chọn thú vị hơn như xe đạp và xe điện tham quan. Vừa di chuyển, vừa thong dong ngắm nhìn những con phố rợp bóng cây cùng nhịp sống đặc trưng của thành phố cảng, chắc chắn sẽ mang lại một hành trình khó quên.
Lưu ý quan trọng là khu vực xung quanh đền thường có mật độ giao thông cao, nhất là vào buổi sáng, chiều và các dịp lễ hội. Du khách nên sắp xếp lịch trình tham quan vào sáng sớm hoặc các ngày thường để tránh tình trạng khó tìm chỗ gửi xe. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn tạo điều kiện tốt hơn để cảm nhận không khí thiêng liêng của Đền thờ nữ tướng Lê Chân.
Giá trị kiến trúc và di sản Đền Nghè
3.1. Kiến trúc độc đáo của Đền thờ nữ tướng Lê Chân
Bước qua cổng Tam Quan rêu phong cổ kính, du khách như lạc vào không gian vừa uy nghi vừa trầm mặc của Đền thờ nữ tướng Lê Chân. Ngôi đền mang dáng dấp kiến trúc truyền thống Việt Nam, được bố trí hài hòa và chặt chẽ: phía ngoài là Bái Đường rộng lớn 5 gian, vững chãi trên 16 cột lim to sẫm màu thời gian; tiếp nối là Hậu cung trang nghiêm, khu Giải Vũ thoáng đãng và Nhà bia – nơi lưu giữ những văn bia quý giá kể lại công đức của nữ tướng.
Về Đền Lê Chân khám phá bản sắc văn hoá đất cảng. (Nguồn: Sưu tầm)
Điểm khiến nơi đây thêm phần đặc biệt chính là những chi tiết chạm khắc và trang trí đạt đến độ tinh xảo. Ngay lối vào, cặp voi và ngựa đá đứng sừng sững như những vị thần trấn giữ, vừa thể hiện sức mạnh, vừa gợi nhắc về quyền uy của nữ tướng. Các hoành phi, câu đối bằng gỗ quý được chạm khắc tỉ mỉ, khắc họa những lời ca ngợi công lao bà để lại cho dân tộc. Trên cao, mái ngói vảy cá cong vút uyển chuyển, kết hợp cùng hệ thống chạm trổ hoa lá, rồng phượng tinh vi – tất cả tạo nên một tổng thể vừa trang nghiêm, vừa mang đậm dấu ấn nghệ thuật của thời Nguyễn và hậu Lê.
Kiến trúc đền thờ gây ấn tượng bởi độ tinh xảo. (Nguồn: Sưu tầm)
3.2. Bảo vật và cổ vật lịch sử trong đền
Đền thờ nữ tướng Lê Chân lưu giữ kho tàng cổ vật vô cùng phong phú và có giá trị. Trong số đó nổi bật nhất là bộ sưu tập chuông đồng từ các thế kỷ XIX-XX, những chiếc bia đá ghi chép công tích nữ tướng và các đồ thờ cúng được chế tác tinh xảo. Nhiều hiện vật trong số này đã được công nhận là bảo vật cấp thành phố và quốc gia, khẳng định giá trị lịch sử đặc biệt.
Đền thờ nữ tướng Lê Chân lưu giữ những bảo vật lịch sử độc đáo. (Nguồn: Sưu tầm)
Đặc biệt quý giá là bộ sưu tập tư liệu Hán Nôm và các sắc phong phong tặng nữ tướng Lê Chân của nhiều triều vua khác nhau. Những văn bản này không chỉ ca ngợi công lao to lớn của bà đối với dân tộc mà còn phản ánh rõ nét truyền thống tôn vinh anh hùng của dân tộc Việt Nam. Mỗi hiện vật được lưu giữ đều mang trong mình một câu chuyện lịch sử, giúp du khách hiểu sâu hơn về cuộc đời và sự nghiệp của nữ tướng.
Bộ sưu tập quý báu này không chỉ có giá trị về mặt nghệ thuật chế tác mà còn là niềm tự hào lịch sử của người Hải Phòng. Đây chính là bằng chứng sống động về truyền thống tri ân và tôn vinh anh hùng dân tộc của cộng đồng địa phương, đồng thời thể hiện sự tôn kính sâu sắc của các thế hệ với những người có công khai phá và xây dựng quê hương.
Lễ hội truyền thống tại đền thờ nữ tướng Lê Chân
4.1. Lễ hội Nữ tướng Lê Chân: Di sản văn hoá phi vật thể
Hằng năm, từ mùng 7 đến mùng 9 tháng Hai âm lịch, Đền thờ nữ tướng Lê Chân lại trở thành trung tâm của một trong những lễ hội truyền thống rực rỡ và sôi động bậc nhất đất cảng. Lễ hội Nữ tướng Lê Chân, đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, thu hút hàng vạn người dân cùng du khách thập phương đổ về, tạo nên một bức tranh lễ hội vừa linh thiêng vừa náo nhiệt.
Điểm hẹn văn hoá lịch sử không thể bỏ qua ở Hải Phòng. (Nguồn: Sưu tầm)
Phần lễ được tổ chức trang trọng, giữ nguyên nét cổ truyền. Mở đầu là lễ cáo yết do các bậc cao niên địa phương chủ trì, tiếp đó là nghi thức rước kiệu quanh khu đền trong tiếng trống rộn ràng và không khí thành kính. Những nghi lễ dâng hương, tế nữ tướng được cử hành nghiêm trang, tái hiện không khí linh thiêng như đưa người tham dự trở về hàng thế kỷ trước.
Nếu phần lễ mang sắc thái trang nghiêm thì phần hội lại thổi bùng sức sống với hàng loạt hoạt động dân gian hấp dẫn. Từ những trò chơi quen thuộc như kéo co, vật cầu, đua thuyền đến các màn biểu diễn võ thuật dân tộc tái hiện tinh thần quật cường của nghĩa quân năm xưa, tất cả đều khiến du khách say mê. Đặc biệt, hình ảnh chợ quê Hải Phòng xưa được tái hiện sinh động với những gian hàng bày bán đặc sản địa phương, tạo nên một không gian hội hè vừa gần gũi, vừa đậm đà bản sắc vùng đất cảng.
4.2. Ý nghĩa lễ hội và điểm nhấn dành cho du khách năm 2025
Lễ hội tại Đền thờ nữ tướng Lê Chân năm 2025 được kỳ vọng sẽ mang đến cho du khách một hành trình văn hóa đầy sắc màu và cảm xúc. Không chỉ dừng lại ở những nghi thức tưởng niệm trang nghiêm, lễ hội còn mở ra một không gian sống động, nơi du khách có thể trực tiếp hòa mình vào truyền thống qua các hoạt động tương tác thú vị: từ học làm bánh dân gian, thử sức với nghề thủ công truyền thống cho đến trải nghiệm những trò chơi cổ xưa. Mỗi hoạt động đều hứa hẹn để lại những dấu ấn khó quên, vừa mới lạ vừa gần gũi.
Không chỉ là dịp tri ân công đức nữ tướng, lễ hội còn mang trong mình sứ mệnh gắn kết cộng đồng và nuôi dưỡng niềm tự hào quê hương, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ. Qua từng hoạt động, những giá trị văn hóa truyền thống được truyền tải một cách sinh động, dễ cảm, dễ nhớ, giúp người trẻ thêm gắn bó với cội nguồn. Đồng thời, với sức hút ngày càng lớn, lễ hội cũng được xem như “mỏ vàng” của du lịch tâm linh Hải Phòng, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của thành phố cảng năng động.
Vị thế của Đền thờ nữ tướng Lê Chân trong đời sống hiện đại
5.1. Điểm đến “hành hương" của người Hải Phòng và du khách
Đền thờ nữ tướng Lê Chân đã trở thành điểm đến thiêng liêng không thể thiếu trong đời sống tâm linh của người Hải Phòng. Mỗi dịp đầu năm mới, Tết Nguyên đán hay các ngày kỷ niệm đặc biệt, hàng nghìn người dân về đây cầu an, xin lộc và bày tỏ lòng biết ơn với nữ anh hùng dân tộc. Không khí thiêng liêng và sự linh thiêng được truyền miệng qua nhiều thế hệ khiến nơi đây luôn hút khách hành hương.
Vị thế của Đền thờ nữ tướng Lê Chân còn được củng cố thông qua mối liên hệ chặt chẽ với hệ thống di tích tâm linh khác trong khu vực. Đình An Biên, các miếu thờ và chùa lân cận tạo thành một tuyến hành hương đặc sắc của thành phố. Du khách có thể kết hợp tham quan nhiều địa điểm trong cùng một hành trình, từ đó hiểu sâu hơn về hệ thống tín ngưỡng phong phú của vùng đất Hải Phòng.
5.2. Dấu ấn trong cộng đồng hiện đại
Đền Lê Chân không chỉ là nơi thờ phụng mà còn là là điểm hẹn văn hoá. (Nguồn: Sưu tầm)
Tên tuổi nữ tướng Lê Chân đã khắc sâu vào đời sống đô thị hiện đại của Hải Phòng. Quận Lê Chân, phường Lê Chân là những địa danh quen thuộc, cùng với nhiều trường học, tượng đài và công trình mang tên bà. Điều này cho thấy sự tôn kính và ghi nhớ sâu sắc của cộng đồng đối với người có công khai phá mảnh đất này.
Đền thờ nữ tướng Lê Chân cùng các hoạt động giáo dục, văn hóa xung quanh đã trở thành nguồn cảm hứng quan trọng cho thế hệ trẻ. Thông qua các chương trình tham quan, học tập và trải nghiệm, các em học sinh được tiếp cận với những bài học về lòng yêu nước, ý chí vươn lên và đặc biệt là tinh thần nữ quyền. Hình ảnh một người phụ nữ dũng cảm, tài giỏi như nữ tướng Lê Chân đã trở thành biểu tượng truyền cảm hứng về sức mạnh và vai trò của phụ nữ trong xã hội.
Mẹo hữu ích khi đi lễ và khám phá Đền thờ nữ tướng Lê Chân
6.1. Những lưu ý khi đến tham quan Đền thờ nữ tướng Lê Chân
Điểm đến hành hương không thể bỏ lỡ của người Hải Phòng và du khách. (Nguồn: Sưu tầm)
Khi tham quan Đền thờ nữ tướng Lê Chân, du khách nên chú ý trang phục lịch sự và kín đáo để thể hiện sự tôn kính với nơi linh thiêng. Tránh mặc quần short, áo ba lỗ hoặc trang phục hở hang có thể gây phản cảm. Việc tuân thủ các quy tắc ứng xử văn minh như không nói to, không chạy nhảy trong khu vực đền cũng rất quan trọng để giữ gìn không khí trang nghiêm.
Thời gian tham quan lý tưởng là từ 7 giờ sáng đến trước 17 giờ 30 chiều. Du khách nên đến sớm buổi sáng hoặc cuối chiều để tránh thời điểm cao điểm, đặc biệt trong các dịp lễ hội. Khung giờ này không chỉ giúp tránh cảnh quá tải và có thêm thời gian trải nghiệm mà còn cho phép du khách cảm nhận rõ hơn không khí thiêng liêng của Đền thờ nữ tướng Lê Chân.
6.2. Tips "check-in" và chụp ảnh đẹp tại đền Nghè
Những vị trí chụp ảnh đẹp nhất tại Đền thờ nữ tướng Lê Chân bao gồm cổng Tam Quan uy nghiêm, khu vực tượng voi và ngựa đá độc đáo, cùng sân Bái Đường rộng rãi với hệ thống cột lim cổ kính. Các chi tiết chạm khắc tinh xảo trên mái đền và hoành phi cũng là những góc ảnh lý tưởng để lưu lại khoảnh khắc đặc biệt.
Ánh sáng đẹp nhất để chụp ảnh thường là vào sáng sớm từ 7 đến 9 giờ hoặc chiều muộn từ 15 đến 17 giờ. Thời điểm này ánh sáng mềm mại, tạo độ tương phản đẹp và làm nổi bật vẻ uy nghiêm cổ kính của kiến trúc đền. Du khách cũng nên tận dụng cơ hội khám phá các quán cà phê và thưởng thức đặc sản Hải Phòng như bánh đa cua, nem cua bể, chè thái ở khu vực lân cận để hoàn thiện trải nghiệm văn hóa.
Đền thờ nữ tướng Lê Chân không chỉ là điểm du lịch tâm linh mà còn là hành trình khám phá lịch sử và văn hóa đậm đà bản sắc Việt Nam. Hãy sắp xếp thời gian ghé thăm để cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp thiêng liêng và ý nghĩa sâu sắc của nơi này trong năm 2025!