1. Khám phá toàn cảnh lễ hội Hà Nam năm 2025
Hà Nam từ lâu đã tự hào với kho tàng lễ hội phong phú, nơi hội tụ những giá trị tín ngưỡng, lịch sử, tâm linh và sinh hoạt cộng đồng đặc trưng của đồng bằng Bắc Bộ. Những nghi lễ thờ thần linh trang nghiêm, hội thượng võ hào hùng hay nghi thức xuống đồng cầu mùa đều phản ánh rõ bản sắc văn hóa lúa nước cùng tinh thần đoàn kết, yêu quê hương của người dân nơi đây.
Bước sang năm 2025, Hà Nam không chỉ dừng lại ở việc bảo tồn mà còn đẩy mạnh phục dựng và tổ chức nhiều lễ hội truyền thống với quy mô hoành tráng hơn. Điểm nhấn đặc biệt là Tuần Văn hóa Du lịch Hà Nam với đại nhạc hội “Rực Rỡ Hà Nam”, không gian trưng bày bảo vật quốc gia cùng những màn diễu hành di sản rực rỡ sắc màu. Tất cả hứa hẹn mang đến cho du khách một hành trình trải nghiệm độc đáo, vừa sống động vừa mang đậm hơi thở văn hóa truyền thống.
Đại nhạc hội Rực rỡ Hà Nam thu hút đông đảo du khách. (Nguồn: khanh bin)
2. Top 5 lễ hội Hà Nam đặc sắc nhất năm 2025
2.1. Lễ hội Đền Lảnh Giang
Mỗi năm vào các ngày 18 – 25/6 và 18 - 25/8 Âm lịch, tại Đền Lảnh Giang (phường Duy Tân, tỉnh Ninh Bình) lại vang lên không khí lễ hội linh thiêng, tôn vinh Tam vị Đại Vương cùng truyền thuyết Chử Đồng Tử – Tiên Dung. Trong tiếng trống hội dồn dập, những đoàn rước kiệu trang nghiêm nối dài, nghi lễ tế thần Đại Hoàng diễn ra thành kính, hòa quyện cùng sắc màu rực rỡ của múa lân tạo nên bầu không khí vừa linh thiêng vừa náo nhiệt.
Lễ hội Đền Lảnh Giang. (Nguồn: Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện)
Khi đến thăm đền Lảnh Giang, du khách không chỉ được chiêm bái không gian linh thiêng mà còn có cơ hội tìm hiểu những giá trị lịch sử qua các hình ảnh, tư liệu trưng bày trong khuôn viên đền. Lễ hội nơi đây vẫn được gìn giữ trọn vẹn với những nghi thức đậm bản sắc văn hóa cư dân lúa nước như lễ rước nước, rước kiệu, tế lễ hay hội bơi chải sôi động trên sông. Bên cạnh đó, du khách còn có thể hòa mình vào những loại hình diễn xướng dân gian đặc sắc như hát văn, hầu đồng, những nét văn hóa tinh hoa đã trở thành linh hồn của lễ hội Lảnh Giang.
2.2. Lễ hội Đền Trần Thương
Vào tháng 8 Âm lịch hằng năm, đặc biệt là đêm 14 và rạng sáng 15, Đền Trần Thương (xã Trần Hưng Đạo, tỉnh Ninh Bình) lại trở thành tâm điểm với một trong những lễ hội độc đáo bậc nhất Hà Nam. Nổi bật nhất là nghi thức phát lương Đức Thánh Trần, tái hiện truyền thống cấp phát lương thảo thời nhà Trần, vừa tưởng nhớ công lao hiển hách của vị anh hùng dân tộc, vừa gửi gắm ước nguyện về no đủ, an khang.
Lễ hội Đền Trần Thương. (Nguồn: Báo Pháp luật Việt Nam điện tử)
Không khí lễ hội thêm rộn ràng bởi những cuộc thi đấu vật, cờ tướng, kéo co thu hút đông đảo người dân tham gia và cổ vũ. Sự kết hợp giữa nghi lễ dâng hương trang nghiêm với không gian hội hè sôi nổi đã tạo nên một bức tranh văn hóa đặc sắc, vừa tôn vinh tinh thần yêu nước, vừa bồi đắp niềm tự hào và ý thức gìn giữ truyền thống cho thế hệ trẻ.
2.3. Lễ hội Làng Dâu
Hằng năm vào ngày 15/2 Âm lịch, làng Dâu (xã Bình Sơn, tỉnh Ninh Bình) lại long trọng tổ chức lễ hội tưởng niệm ba vị anh hùng dân tộc Ả Đào, Nguyễn Phương và Nguyễn Quế. Đây là những người đã lập công lớn trong cuộc kháng chiến chống giặc Minh, bảo vệ quê hương trong trang sử hào hùng của dân tộc.
Không khí lễ hội trang nghiêm với lễ rước linh thiêng cùng các hội thi truyền thống đề cao tinh thần chống giặc ngoại xâm. Đây không chỉ là dịp để tôn vinh lòng yêu nước, mà còn là cách để hun đúc niềm tự hào, khơi dậy tinh thần dũng cảm và ý thức gìn giữ quê hương trong mỗi người dân.
2.4. Lễ hội Đền Trúc
Diễn ra từ mùng 1 tháng Giêng đến ngày 10 tháng Hai Âm lịch, lễ hội Đền Trúc được tổ chức hằng năm để tưởng nhớ vị anh hùng dân tộc Lý Thường Kiệt. Trong không gian linh thiêng, những nghi lễ như tế tướng quân, dâng hương và rước kiệu được tổ chức trang trọng, thể hiện lòng tri ân sâu sắc của nhân dân đối với công lao to lớn của ông.
Tham dự lễ hội Đền Trúc, bên cạnh việc được tận mắt chứng kiến các nghi thức, nghi lễ cổ truyền thì du khách còn có cơ hội được tham gia các trò chơi dân gian như kéo co, đấu vật, chọi gà,... Nhưng đặc sắc nhất phải kể đến hát Dặm, lối múa hát với nội dung ca ngợi chiến thắng đánh giặc cứu nước của cha ông ngày xưa.
2.5. Lễ hội vật võ Liễu Đôi
Vào ngày mùng 5 đến mùng 7 tháng Giêng Âm lịch hằng năm, làng Liễu Đôi (xã Thanh Bình, tỉnh Ninh Bình) lại náo nức mở hội với những cuộc thi vật võ truyền thống kịch tính. Trên sân đình, các lực sĩ địa phương so tài bằng những miếng đánh, thế ghì điêu luyện, mang đến bầu không khí sôi nổi, rộn ràng tiếng hò reo cổ vũ của người xem.
Lễ hội bắt đầu bằng lễ rước Thành hoàng làng, vị thần linh thiêng được dân làng tôn thờ như người đã khai sáng võ nghệ, giúp dân chống giặc, giữ làng. Lễ rước trang nghiêm, thành kính, là sợi dây nối liền tâm linh giữa con người với cội nguồn lịch sử. Sau phần lễ, phần hội diễn ra sôi nổi với các trận vật đầy kịch tính cùng những trò chơi dân gian, tiết mục văn nghệ đặc sắc như múa lân, hát trống quân, hát chèo…
3. Giá trị và ý nghĩa của các lễ hội Hà Nam trong đời sống hiện đại
3.1. Bảo tồn bản sắc văn hóa, nối liền quá khứ với hiện tại
Lễ hội Hà Nam đóng vai trò như "bảo tàng sống" của di sản văn hóa lúa nước, giúp thế hệ trẻ hiểu và trân trọng truyền thống quê hương. Những nghi lễ tín ngưỡng dân gian và giá trị thượng võ đặc trưng được truyền tải qua các hoạt động lễ hội, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa vùng châu thổ.
Các hình thức nghệ thuật dân gian như hát chầu văn, múa lân, vật võ, đua thuyền và hát dậm Quyển Sơn được bảo tồn và phát triển qua các dịp lễ hội ở Hà Nam. Những giá trị văn hóa phi vật thể này làm phong phú đời sống tinh thần của cộng đồng, nuôi dưỡng tinh thần "Núi Đọi Sông Châu" đặc trưng của vùng đất này.
3.2. Thúc đẩy phát triển du lịch và quảng bá hình ảnh Hà Nam
Lễ hội Hà Nam trở thành điểm nhấn hút khách du lịch, tạo đòn bẩy mạnh mẽ cho phát triển du lịch cộng đồng và các dịch vụ kèm theo như lưu trú, ẩm thực, tiểu thủ công truyền thống. Tuần Văn hóa Du lịch Hà Nam với đại nhạc hội "Rực Rỡ Hà Nam" và lễ hội di sản góp phần quảng bá hình ảnh Hà Nam như một điểm đến văn hóa nổi bật.
Đại nhạc hội Rực rỡ Hà Nam thu hút đông đảo người dân và du khách quan tâm. (Nguồn: Sun Urban City)
Những sự kiện quy mô lớn này tạo không gian giao lưu văn hóa và quảng bá giá trị di sản Hà Nam trên bản đồ du lịch quốc gia. Hướng tới mục tiêu xây dựng thương hiệu "Hà Nam – Điểm đến văn hóa hàng đầu thế giới", lễ hội Hà Nam đóng góp quan trọng vào sự phát triển bền vững của ngành du lịch địa phương.
4. Kinh nghiệm tham gia lễ hội Hà Nam 2025
Để có những trải nghiệm trọn vẹn, du khách nên sắp xếp lịch trình trùng với mùa lễ hội của Hà Nam, thường diễn ra cao điểm vào các tháng Giêng, Hai, Sáu và Tám Âm lịch. Riêng tháng 5/2025 được xem là “thời điểm vàng” khi nhiều sự kiện lớn trong Tuần Văn hóa Du lịch Hà Nam đồng loạt diễn ra, mang lại cơ hội tham gia nhiều lễ hội trong cùng một chuyến đi. Việc theo dõi lịch cụ thể của từng lễ hội sẽ giúp bạn tối ưu thời gian, không bỏ lỡ những khoảnh khắc đáng nhớ. Lưu ý, nên đặt phòng nghỉ sớm vì nhu cầu du lịch tăng cao trong mùa này.
Khi tham gia lễ hội ở Hà Nam, du khách nên chọn trang phục truyền thống hoặc quần áo lịch sự, kín đáo để phù hợp với không gian tâm linh và tính cộng đồng. Áo dài hay những bộ trang phục màu sắc nhã nhặn không chỉ tôn lên vẻ đẹp thanh lịch mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với văn hóa địa phương. Trong suốt quá trình tham dự, hãy giữ gìn phong tục bằng cách hạn chế gây ồn, không đùa nghịch ở những khu vực nghi lễ trang trọng. Việc tuân thủ các quy tắc khi tế lễ, rước kiệu hay tham gia hoạt động cộng đồng sẽ giúp du khách hòa nhập tốt hơn và thể hiện sự trân trọng đối với truyền thống lâu đời.
Lựa chọn trang phục kín đáo, lịch sự khi tham gia lễ hội Hà Nam. (Nguồn: Sưu tầm)
Đến với lễ hội Hà Nam, đừng quên lưu lại kỷ niệm bằng những bức ảnh tại cổng tam quan, bên kiệu rước, khu vực hội vật hoặc bến thuyền chải. Thời điểm đẹp nhất để chụp hình thường là buổi sáng sớm, khi nghi lễ bắt đầu trong ánh sáng tự nhiên dịu nhẹ, hoặc lúc giữa ngày khi các hội đua thuyền diễn ra sôi động. Ngoài việc check-in, du khách có thể hòa mình vào không khí lễ hội bằng cách tham gia các trò chơi dân gian, trò chuyện cùng nghệ nhân địa phương để hiểu sâu hơn về văn hóa và tinh thần hội hè đặc trưng của vùng đất Hà Nam.
5. Gợi ý lịch trình khám phá lễ hội Hà Nam kết hợp du lịch 2025
5.1. Lịch trình 2 ngày 1 đêm: check-in lễ hội, thưởng thức ẩm thực và khám phá danh thắng
Ngày đầu tiên, du khách có thể tham dự lễ hội Hà Nam tại Đền Lảnh Giang hoặc Đền Trần Thương để trải nghiệm không khí tâm linh đặc trưng. Chiều tối là thời điểm lý tưởng để khám phá đại nhạc hội "Rực Rỡ Hà Nam" tại Phủ Lý với không gian âm nhạc và ánh sáng sống động.
Ngày thứ hai, du khách sẽ ghé thăm Đền Trúc và thưởng thức các món ngon đặc sản như cá kho làng Vũ Đại, mắm cáy Bình Lục,... Lịch trình kết hợp tham quan chùa Bà Đanh, quần thể chùa Tam Chúc hoặc các làng nghề truyền thống dệt lụa Nha Xá tạo để trải nghiệm nét đẹp truyền thống. Sự kết hợp đa dạng giữa di tích lịch sử, không gian tâm linh và văn hóa làng nghề chắc chắn sẽ mang đến cho du khách một ngày trọn vẹn và phong phú.
5.2. Các địa điểm du lịch, ẩm thực gắn kết với mùa lễ hội
Xung quanh lễ hội Hà Nam, du khách có thể khám phá chùa Bà Đanh với kiến trúc cổ kính, quần thể chùa Tam Chúc nổi tiếng và làng nghề truyền thống dệt lụa Nha Xá. Đền Trần Thương cũng là điểm đến lý tưởng để tìm hiểu thêm về lịch sử và văn hóa địa phương.
Về ẩm thực, mắm cáy Bình Lục đậm đà, cá kho làng Vũ Đại thơm lừng và bánh cuốn Phủ Lý nổi tiếng là những món không thể bỏ qua. Du khách nên đặt trước chỗ nghỉ dưỡng và lựa chọn phương tiện phù hợp, tham khảo lịch trình lễ hội Hà Nam để tối ưu hóa trải nghiệm mùa lễ hội đặc sắc này.
Ghé thăm chùa Bà Đanh trong hành trình khám phá lễ hội Hà Nam. (Nguồn: Sưu tầm)
Lễ hội Hà Nam năm 2025 không chỉ mang giá trị tâm linh, văn hóa sâu sắc mà còn là nguồn năng lượng gắn kết cộng đồng, tạo sức hấp dẫn mới cho du lịch địa phương. Hãy lên kế hoạch ngay để đắm mình trong không gian văn hóa độc đáo và trải nghiệm những khoảnh khắc khó quên tại miền đất giàu truyền thống này!