1. Hội Xuân Chùa Tam Chúc – Đại lễ phật giáo lớn nhất miền Bắc
Thời gian: Khai hội vào mùng 4 tháng Giêng âm lịch, kéo dài hết tháng 3 âm lịch
Địa điểm: Khu du lịch tâm linh Chùa Tam Chúc, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam
Hội xuân Tam Chúc - Lễ hội lớn nhất Hà Nam (Ảnh: Sưu tầm)
Lễ hội Xuân Chùa Tam Chúc là một trong những lễ hội tôn giáo lớn nhất miền Bắc và một trong những lễ hội lớn nhất Hà Nam, được tổ chức nhằm cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa và phước lành cho mọi người.
Quy mô của hội Xuân vô cùng hoành tráng với hàng chục nghi lễ trang trọng như lễ rước kiệu Phật, đại lễ cầu an, thuyết giảng Phật pháp, cùng hàng trăm hoạt động văn hóa, nghệ thuật mang đậm dấu ấn Phật giáo. Khu vực chùa rộng hơn 5.000 ha, với những công trình kỳ vĩ như Điện Tam Thế, Điện Quan Âm, Tháp Ngọc, Hồ Lục Nhạc, tạo nên một không gian lễ hội linh thiêng, tráng lệ.
Hàng năm, hàng vạn du khách và phật tử từ khắp nơi đổ về để chiêm bái, cầu an và hòa mình vào không khí lễ hội sôi động. Hội Xuân Tam Chúc không chỉ là một sự kiện tâm linh quan trọng mà còn là điểm nhấn du lịch nổi bật của Hà Nam, góp phần quảng bá văn hóa Phật giáo Việt Nam ra thế giới.
2. Lễ Hội Tịch Điền Đọi Sơn – Tôn vinh nền nông nghiệp Việt Nam
Thời gian: Mùng 7 tháng Giêng âm lịch hàng năm
Địa điểm: Cánh đồng Đọi Sơn, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
Lễ hội lớn nhất Hà Nam - Lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn (Ảnh: Sưu tầm)
Hàng năm cứ vào ngày 7 tháng Giêng âm lịch người dân vùng Đọi Sơn và du khách thập phương lại nô nức rủ nhau xuống ruộng, tham dự một trong những lễ hội lớn nhất Hà Nam, lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn. Lễ hội có nguồn gốc từ năm 987, khi vua Lê Đại Hành đích thân xuống đồng cày ruộng đầu xuân tại cánh đồng Đọi Sơn (Duy Tiên, Hà Nam). Hành động này khởi xướng tục "tịch điền", thể hiện sự coi trọng nông nghiệp và khuyến khích người dân sản xuất. Từ đó, lễ hội trở thành một nghi thức quan trọng của các triều đại phong kiến Việt Nam.
Lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn ngày nay được tổ chức với quy mô lớn, có sự tham gia của lãnh đạo Nhà nước, các ban ngành địa phương, đông đảo nhân dân và du khách thập phương. Phần lễ trang trọng với nghi thức vua cày ruộng đầu năm, hiện nay thường do lãnh đạo tỉnh thực hiện trên lưng trâu được trang trí đẹp mắt.
Lễ hội còn có các hoạt động truyền thống như rước kiệu, lễ cầu mùa, diễu hành và biểu diễn nghệ thuật dân gian, tạo nên không gian văn hóa đậm chất làng quê Việt Nam. Đặc biệt, phần hội vô cùng sôi động với nhiều trò chơi dân gian hấp dẫn như kéo co, chọi gà, đấu vật, thi cấy lúa, ném còn, giúp du khách có những trải nghiệm thú vị.
Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn còn có giá trị giáo dục sâu sắc, nhắc nhở thế hệ sau về truyền thống “phi nông bất ổn” – nông nghiệp chính là nền tảng của xã hội.
3. Lễ Hội Đền Trần Thương – Tưởng nhớ Hưng Đạo Đại Vương
Thời gian: Ngày 20 tháng 8 âm lịch hàng năm
Địa điểm: Đền Trần Thương, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam
Nghi lễ phát lương Đức Thánh Trần trong một lễ hội lớn nhất Hà Nam (Ảnh: Sưu tầm)
Cuối cùng một trong ba lễ hội lớn nhất Hà Nam phải kể đến đó là lễ hội Đền Trần Thương, đât là lễ hội nhằm tưởng nhớ công đức của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn – vị tướng tài ba đã ba lần đánh bại quân Nguyên – Mông, bảo vệ nền độc lập dân tộc. Theo truyền thuyết, khu vực đền Trần Thương từng là kho lương quan trọng của quân đội nhà Trần, giúp duy trì sức mạnh chiến đấu trong các cuộc kháng chiến.
Lễ hội bắt đầu với lễ rước kiệu Hưng Đạo Đại Vương uy nghiêm, tái hiện không khí hào hùng của thời Trần. Sau đó, các nghi thức dâng hương, tế lễ diễn ra trong không gian trang trọng, linh thiêng. Không chỉ mang màu sắc tâm linh, lễ hội còn là dịp để du khách hòa mình vào những hoạt động văn hóa đặc sắc như đấu vật, cờ tướng, kéo co, hát chèo và trống hội, tái hiện tinh thần kiên cường, bất khuất của cha ông.
Với ý nghĩa sâu sắc và không khí lễ hội sôi động, Đền Trần Thương không chỉ là một điểm đến tâm linh quan trọng mà còn là nơi để du khách tìm hiểu về lịch sử hào hùng của dân tộc. Nếu có dịp ghé thăm Hà Nam vào mùa lễ hội, đừng bỏ lỡ cơ hội tham gia Lễ hội Đền Trần Thương để tận hưởng không khí thiêng liêng và đón nhận những điều may mắn cho năm mới!
