1. Phủ Lý trong bản đồ đô thị vệ tinh của Vùng Thủ đô
1.1 Vị trí chiến lược ở cửa ngõ phía Nam Hà Nội
Trong chiến lược phát triển vùng Thủ đô Hà Nội mở rộng, Phủ Lý - Hà Nam giữ vị trí then chốt trên trục phát triển Bắc – Nam, đồng thời là cửa ngõ nối Hà Nội với các tỉnh như Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa. Đây là một trong những địa phương hiếm hoi vừa tiếp giáp Thủ đô, vừa hội tụ đầy đủ các điều kiện để trở thành đô thị vệ tinh kiểu mẫu: kết nối nhanh, đất đai rộng, quy hoạch đồng bộ và khả năng phát triển độc lập.
Phủ Lý giữ vai trò then chốt trên trục Bắc – Nam (Ảnh: sưu tầm)
Theo quy hoạch Vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn 2050, Phủ Lý được xác định là một trong những cực tăng trưởng ở phía Nam Thủ đô. Không chỉ là nơi chia sẻ áp lực về dân số, hạ tầng và môi trường cho Hà Nội, thành phố này còn được định hướng phát triển theo hướng hiện đại, bền vững, có khả năng thu hút cư dân, chuyên gia, nhà đầu tư về lâu dài.
1.2. Từ đô thị tỉnh lỵ đến trung tâm động lực vùng
Không giống nhiều đô thị vệ tinh phát triển tự phát, Phủ Lý đang từng bước chuyển mình thành một trung tâm đô thị có bản sắc và vai trò rõ nét trong mạng lưới liên kết vùng. Với dân số ổn định, mật độ vừa phải, quỹ đất còn dồi dào và điều kiện tự nhiên thuận lợi, Phủ Lý có khả năng hình thành một đô thị kiểu mẫu – nơi mà cư dân không chỉ “ở” mà còn muốn “gắn bó lâu dài”. Chính yếu tố này giúp thành phố không bị hòa tan trong các xu thế phát triển vùng, mà đang dần khẳng định vị thế riêng trong mạng lưới các đô thị vệ tinh quanh Hà Nội.
2. Đòn bẩy hạ tầng thúc đẩy Phủ Lý bứt phá
Bên cạnh đó, hạ tầng giao thông Hà Nam – trong đó tâm điểm là Phủ Lý – cũng đang “lột xác” ngoạn mục trên cả bốn phương thức: đường bộ, đường thủy, đường sắt và đường không.
UBND tỉnh Hà Nam đã tổ chức động thổ dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ song hành vành đai 5 – Vùng Thủ đô Hà Nội (giai đoạn 1). Trong khi đó, tại các công trình giao thông trọng điểm như nút giao Phú Thứ (nơi kết nối vành đai 5 với cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ – Ninh Bình), chủ đầu tư và nhà thầu đang dồn lực thi công. Đến nay, hệ thống đường nhánh hai bên cao tốc đã được hoàn thiện, hầm chui đang được triển khai với tiến độ vượt kế hoạch, dự kiến cán đích vào tháng 8/2025 – sớm hơn 4 tháng so với mục tiêu ban đầu.
Phủ Lý trên đà “lột xác” hạ tầng, vươn mình thành trung tâm kết nối đa phương thức của vùng Đồng bằng sông Hồng (Ảnh: sưu tầm)
Các siêu dự án tương lai như tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam (dự kiến khởi công năm 2027) và sân bay thứ hai của Vùng Thủ đô tại khu vực Ứng Hòa – Phú Xuyên (chỉ cách Phủ Lý khoảng 15 phút di chuyển) cũng đang được đốc thúc hoàn thiện quy hoạch. Riêng về đường thủy, nhờ lợi thế địa lý nằm tại khu vực giao thoa giữa sông Hồng và sông Đáy, hệ thống cảng sông phục vụ vận chuyển hàng hóa tại Hà Nam đang được đầu tư, nâng cấp mạnh mẽ.
Có thể nói, mọi ngả đường đang dồn về Phủ Lý. Khi các tuyến giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy và đường không cùng hoàn thiện, Phủ Lý không chỉ giữ vai trò là thành phố vệ tinh của Thủ đô, mà còn vươn lên trở thành trung tâm liên kết vùng Đồng bằng sông Hồng, điểm đến hấp dẫn với cả cư dân, đội ngũ chuyên gia, doanh nhân và du khách trong, ngoài nước.
3. Diện mạo đô thị mới từ dòng vốn đầu tư chiến lược
3.1. Đô thị quy mô lớn “đổ bộ”, thay đổi diện mạo thành phố
Những năm gần đây, Phủ Lý trở thành điểm đến của nhiều nhà đầu tư lớn trong lĩnh vực bất động sản đô thị. Nổi bật nhất là sự hiện diện của Tập đoàn Sun Group với dự án Sun Urban City – khu đô thị nghỉ dưỡng quy mô 420ha nằm giữa lòng thành phố. Với “1.001 tiện ích”, bao gồm không gian cây xanh mặt nước lên đến 200ha, tổ hợp 5 đại công viên và trục đại lộ rộng 150m, dài 1,5km, đây là dự án đô thị lớn nhất từ trước đến nay ở Hà Nam, kỳ vọng sẽ góp phần thay đổi diện mạo đô thị Phủ Lý.
Phủ Lý “thay da đổi thịt” nhờ sự hiện diện của loạt dự án quy mô lớn (Ảnh: sưu tầm)
Tiếp nối thành công đó, Sun Group đang xúc tiến đầu tư Sun Mega City – siêu đô thị quy mô 1.690 ha, gồm ba đại đô thị thành phần, hướng đến mục tiêu hình thành một khu đại đô thị tích hợp đầy đủ chức năng ở phía Nam Hà Nội. Sự hiện diện của các khu đô thị quy mô lớn, quy hoạch bài bản, góp phần làm thay đổi diện mạo đô thị Phủ Lý, đưa nơi đây bước vào giai đoạn phát triển đột phá.
3.2. Tổ hợp giải trí – nghỉ dưỡng nâng tầm tiện ích đô thị
Nằm trong lòng khu đô thị Sun Urban City, Công viên nước Sun World Hà Nam chính thức khai trương vào ngày 10/5/2025, trở thành công viên nước đầu tiên tại Việt Nam có thể vận hành cả buổi tối. Với quy mô tổng thể 14,2ha, giai đoạn 1 đưa vào vận hành trên diện tích 10ha, công suất thiết kế trung bình đạt 6.500 người/ngày.
Công viên nước Sun World Ha Nam (Ảnh: sưu tầm)
Công viên sở hữu 14 tổ hợp vui chơi hiện đại cùng 40 đường trượt, hợp tác cùng Proslide – thương hiệu số 1 toàn cầu về công nghệ giải trí nước. Đặc biệt, trò chơi “Song làn siêu tốc” – làn trượt ống đua song song đầu tiên tại Đông Nam Á, với chiều dài 228,22m và chênh lệch độ cao 24,84m, mang đến trải nghiệm phấn khích cho du khách .
Không chỉ là điểm đến giải trí, công viên còn tôn vinh nghệ thuật múa rối nước – tinh hoa văn hóa Việt, với thiết kế kiến trúc hòa quyện giữa truyền thống và hiện đại, tạo nên không gian độc đáo, ấn tượng.
3.3. Giáo dục – động lực dài hạn cho đô thị tri thức
Trong chiến lược phát triển đô thị của Phủ Lý, lĩnh vực giáo dục đóng vai trò then chốt, đặc biệt với sự hình thành của Khu đại học Nam Cao. Đây là khu đô thị đại học được quy hoạch bài bản, bao gồm diện tích đất cho cơ sở đào tạo, nghiên cứu khoảng 388ha, diện tích đất cho các công viên, hạ tầng khác, khu đô thị khoảng 181ha, và diện tích đất giao thông và hạ tầng kỹ thuật khoảng 185ha. Hạ tầng nội khu đang được tập trung đầu tư hoàn thiện, kết hợp với hệ thống nhà ở đô thị và hơn 1.001 tiện ích của dự án Sun Urban City nằm cạnh khu đại học Nam Cao, sẽ đáp ứng mọi nhu cầu về nhà ở, dịch vụ, vui chơi, giải trí, mua sắm,... phục vụ đội ngũ giáo viên, giảng viên và người làm công tác giáo dục.
Bên cạnh đó, nhiều trường đại học danh tiếng khác như Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Trường Đại học Giao thông Vận tải Hà Nội, và Học viện Ngân hàng đã khảo sát và làm việc với tỉnh Hà Nam để xây dựng cơ sở đào tạo tại Khu Đại học Nam Cao. Sự hiện diện của các cơ sở giáo dục này không chỉ nâng cao chất lượng đào tạo mà còn góp phần hoàn thiện bức tranh hạ tầng xã hội trong khu vực, tạo động lực thu hút nhân tài và phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Với tầm nhìn chiến lược và sự đầu tư đồng bộ, Phủ Lý đang từng bước trở thành trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao của Vùng đồng bằng sông Hồng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và khu vực lân cận.
3.4. Y tế chất lượng cao – yếu tố then chốt nâng chuẩn sống đô thị
Phủ Lý đang chứng kiến bước chuyển mình mạnh mẽ, định hình bức tranh đô thị tương lai nhờ cuộc "cách mạng" hạ tầng y tế. Hai bệnh viện trung ương là Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cơ sở 2 dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào cuối tháng 11/2025.
Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 (Ảnh: sưu tầm)
Mỗi bệnh viện có quy mô hơn 1.000 giường bệnh, được đầu tư hiện đại, góp phần giảm tải cho các bệnh viện tại Hà Nội đồng thời phục vụ trực tiếp nhu cầu khám chữa bệnh chất lượng cao của người dân khu vực. Đặc biệt, Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 sẽ được xây dựng theo hướng bệnh viện thông minh, trở thành trung tâm y tế hàng đầu khu vực.
Sự hiện diện của hai bệnh viện trung ương không chỉ giúp nâng tầm hệ thống y tế địa phương mà còn góp phần hoàn thiện hạ tầng dịch vụ đô thị – yếu tố không thể thiếu trong quá trình phát triển một thành phố đáng sống. Trường Đại học Y dược Bạch Mai đang được xây dựng tại khu vực này, với quy mô khoảng 28ha, dự kiến thu hút từ 5.000 đến 7.000 sinh viên học tập. Trường sẽ đào tạo chuyên sâu về các lĩnh vực sức khỏe, góp phần cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho hệ thống y tế khu vực.
Với tầm nhìn chiến lược và sự đầu tư đồng bộ, Phủ Lý đang từng bước trở thành trung tâm y tế hiện đại của Vùng đồng bằng sông Hồng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Hà Nam và khu vực lân cận.
3.5. Bản sắc văn hóa – lịch sử: Nền tảng cho đô thị
Phủ Lý với vị trí địa lý đặc biệt nằm ở cửa ngõ phía nam Thủ đô Hà Nội, không chỉ là trung tâm hành chính của tỉnh Hà Nam mà còn là vùng đất giàu truyền thống văn hóa và lịch sử. Đây là nơi sinh ra nhiều danh nhân, trong đó có Lê Văn Hưu (1230–1322), nhà sử học nổi tiếng thời Trần, tác giả của bộ "Đại Việt sử ký" – bộ quốc sử đầu tiên của Việt Nam.
Thành phố hiện sở hữu nhiều di tích lịch sử, văn hóa có giá trị, như Chùa Bầu (Thiên Bảo Tự), ngôi chùa lớn nhất thành phố, nổi bật với kiến trúc cổ kính và không gian thanh tịnh. Ngoài ra, Đình Thịnh Châu Hạ và Đình An Xá, đều được xếp hạng di tích cấp quốc gia, là những công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn lịch sử và nghệ thuật.
Phủ Lý còn là nơi diễn ra nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc, như Lễ hội chùa Đọi, tổ chức hàng năm từ ngày 19 đến 21 tháng Ba âm lịch, thu hút đông đảo du khách và người dân địa phương tham gia. Các lễ hội này không chỉ là dịp để tưởng nhớ các bậc tiền nhân mà còn là cơ hội để gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
Với sự kết hợp hài hòa giữa phát triển hiện đại và bảo tồn giá trị văn hóa – lịch sử, Phủ Lý đang từng bước khẳng định vị thế là một đô thị vệ tinh hiện đại, đẳng cấp và đầy hấp dẫn của Vùng Thủ đô. Sở hữu vị trí chiến lược, đồng thời được tiếp sức từ hạ tầng giao thông, dòng vốn đầu tư chiến lược và các dự án đô thị quy mô lớn, Phủ Lý đang có những bước tiến nhanh, mạnh, vững chắc trên bản đồ phát triển đô thị miền Bắc.
